Jean Ruiter
Jean Ruiter (A'dam 1942 - 2005)
Jean Ruiter was een beeldend kunstenaar die gebruik maakte van de fotografie. Hij was echter een fotograaf die geen journalistieke, documentaire foto's maakte. De werken van Ruiter onderscheiden zich in verschillende opzichten van hetgeen wij normaal gesproken als foto's beschouwen. Technisch gezien is er wel sprake van pure fotografie; Ruiter beheerste de technische vaardigheden absoluut. Hij was een van die schaarse fotografen die zijn groeiende onvrede over de beperkte mogelijkheden van de fotografie in een meer beeldende richting heeft 'omgebogen'. In zijn laatste jaren ontwikkelde hij een beeldstijl, waarin de fotografie nog wel wordt toegepast, maar met een resultaat dat niet meer onder dat begrip te plaatsen valt. Lange tijd waren voor Ruiter zijn reizen de voornaamste inspiratiebron, maar ook daar maakte hij inbreuk op. Ruiter was sterk afhankelijk van wat hij op reis aantrof. Hij deed ingrepen in het landschap, voegde er vreemde elementen aan toe die een spannende samenspraak met hun omgeving aangingen, en fotografeerde dat vervolgens. In een volgende fase reisde hij nog wel, maar gebruikte wat hij in het buitenland aantrof als het decor waartegen hij zijn eigen ideeën projecteerde. Van enkele reizen naar Amerika maakte hij bijvoorbeeld collages waarin de omgeving al meer een ondergeschikte rol vervulde. Jean Ruiter raakte meer en meer vanuit sociaal oogpunt betrokken bij wat hij fotografeert. In Zuid-Amerika zag hij de teloorgang van het regenwoud, in Noord-Amerika (Ruiter woonde in Californië) bekommerde hij zich om de positie die de indianen in de maatschappij innemen. Vanuit diezelfde betrokkenheid werd ook zijn stellingname in zijn latere werk, waarin de vrouw centraal staat, duidelijk. Ruiter hanteerde clichébeelden die verwijzen naar verheerlijking van de vrouw, haar rol als te exploiteren lustobject, maar ook puur als schoonheidsideaal in een context die de onwaarachtigheid, de dubbelzinnigheid en de hypocrisie ervan moesten aantonen. Zijn onvrede met betrekking tot de eenzijdige uitdrukkingswijze die de fotografie eigen is, bracht Ruiter op onorthodoxe paden. Hij gaf zijn foto's een verdieping, zoals bij een reliëf gebruikelijk is, maar keerde dat proces ook om. Soms werden de foto's op een platte kast geplakt die gelegenheid gaven tot een binnenwaarts gericht kijkje, zodat een suggestie van driedimensionaliteit in het platte vlak werd gerealiseerd.
